เคล็ดการเจริญสมาธิให้เกิดความชำนาญนี้ เป็นคำสอนของพระ อ. ชู ท่านได้สอนให้ผมได้ปฏิบัติ ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างมากในการเจริญสมาธิ วิธีนี้เรียกฝึกให้ชำนาญในการนึกถึงอารมณ์สมาธิ เป็นวสีอย่างหนึ่งของฌานสมาธิ(ชำนาญในการนึก)
ก่อนอื่นเราก็มาทำความเข้าใจในเรื่องของ อารมณ์ของสมาธิกันก่อน เนื่องด้วยวิธีนี้เป็นการใช้สัญญาความจำได้หมายรู้ในอารมณ์ความรู้สึก หมายความว่า การนึกถึงอารมณ์นั้น เราจะต้องเคยได้ผ่านอารมณ์นั้นมาก่อน และโดยเฉพาะอารมณ์ของสมาธิเป็นอารมณ์ปราณีตละมุนละไม ละเอียดอ่อน เมื่อผู้เคยปฏิบัติได้จนเกิดความสุขสงบที่หาอะไรเปรียบมิได้นั้น แม้เมื่อได้สัมผัสในความสุขสุขุมลุ่มลึกของสมาธิ ใจย่อมเก็บความประทับใจไว้ แต่ในการปฏิบัติเนื่องด้วยตัณหาเป็นเครื่องก่อทุกข์ จิตเมื่อมีความติดในรสความสุขที่ไม่อิงอามิสคือไม่อิงอาสัยกามคุณทั้งห้า ความสุขนี้จึงเป็นสุขที่ปรานีต ทำให้ติดอกติดใจ จนเกิดความทยานอยาก อยากจะให้เกิดความสุขสงบดังได้เคยลิ้มรส เราเองจึงไม่มีทางที่จะได้รับสุขอย่างนั้นอีก เพราะเราเกิดตัณหามาบังจิตที่บริสุทนั้นเอง ถ้าปัญญาพิจจารนาไม่รอบคอบและไม่รู้รอบในอารมณ์ตน ก็จะยกจิตเข้าสู่อารมณ์สมาธินั้นอีกได้อยากหรือไม่ได้เลย ฉนั้นเมื้อเข้าใจต้นเหตุว่าจิตเมื่อเกิดความอยากจึงทำให้ปฏิบัติไม่เจริญก้าวหน้า เราเองจึงต้องใช้สติปัญญาพิจจารนาอารมณ์ให้รู้เห็นเป็นไตรลักษณ์ คือมีความเกิดขึ้น แปลปรวน แล้วก็เสื่อมไป เป็นธรรมดา เมื่อคิดได้อย่างนี้ จิตที่ทยานอยากก็จะค่อยๆคลายความกำหนัดลง จิตก็จะเริ่มสงบ เมื่อเข้าใจธรรมชาติของอารมณ์ ว่าเป็นธรรมดา เราก็จะวางจิตให้เป็นกลางในการปฏิบัติ แต่จะอาศัยความเพียรคือหมั่นละรึกถึง อารมณ์นั้นเนืองๆ หมายความว่า แม้ว่าเราจะไม่สามารถเข้าสู่ความสงบนั้นได้จริง แต่เราสามารถนึกถึงความสุขสงบนั้นได้เพราะอาศัยความประทับใจ พอใจ ยินดีในอารมณ์สุขนั้น เราจึงนำมานึกถึงเนืองๆ มีสติเราก็คอยนึกถึงความสุขนั้นอยู่เสมอๆ นึกเมื่อไหร่ ใจเราก็จะคุ้นเคยกับอารมณ์นั้นมากยิ่งขึ้น ยิ่งนึกบ่อยๆทำบ่อยๆ ใจเราก็จะเสพคุ้นกับอารมณ์สุขนั้น จนในที่สุดก็จะสามารถเข้าสู่อารมณ์นั้นได้จริง อย่างนี้พระอ.ชูท่านสอนให้เราปฏิบัติโดยสามารถทำได้เสมอและทุกเวลาที่ยังมีสติ จะทำงานหรือเดินอยู่ก็ทำได้ ซึ่งการปฏิบัติอย่างนี้จะไม่มาเน้นแต่การนั่งเท่านั้น ทุกอริยาบทสามารถทำได้ แค่ใช้ใจนึก ถึงอารมณ์ และบังคับประคองใจให้เสพคุ้นกับอารมณ์นั้น เมื่อเกิดความชำนาญ เราก็จะเข้าสู่สมาธิตัวจริงได้ ในหลักการปฏิบัตินี้ผมก็ได้เกิดความชำนาญและเข้าใจ เมื่อเวลาคนที่มาหาผมให้สอนในการลอง คนที่ตั่งใจฟังและตั่งใจมาเอาความรู้จริงๆ เมื่อคุยกันแล้วผมเห็นว่าสมควรสอน และสามารถบอกแล้วคนนั้นสามารถเข้าใจได้ เพราะใจนอบน้อมและตั่งใจฟัง ผมก็จะอธิบายให้เข้าใจและเห็นสมาธิและอารมณ์นั้นได้ง่ายๆ และบอกให้ดึงเอาจิตนั้นมาใช้ประโยชน์ได้ เมื่อนำสมาธิเล็กน้อยนั้นนำไปฝึกพัฒนาจนชำนาญ ก็จะสามารถทำให้เกิดผลได้มีอำนาจและพลังได้ดียิ่งๆขึ้น หรือสามารถทำได้ดีกว่าผู้สอนก็ย่อมเป็นไปได้ เพราะเรื่องทำมันทำใครทำมัน ใครเข้าใจแล้วนำไปฝึกหมั่นทำหมั่นปฏิบัติและใช้ความเพียรไม่ท้อถอยก็สามารถมีความพัฒนาได้ดี ส่วนผมนั้นฝึกเจริญสติหวังมรรคผลนิพพาน จึงไม่มีจิตฝักไฝ่เรื่องฌานสมาธิ ถ้าตั่งใจฝึกจริงๆมั่นใจว่าไม่ใช่เรื่องเกินสามารถ และท่านทั้งหลายเองก็ทำได้เช่นกัน เพราะเรื่องฌานเป็นเรื่องความชำนาญ ฉนั้นเราจึงจะมองข้ามสมาธิเล็กน้อย และขั้นกลางไม่ได้ และศีลก็เป็นเหตุให้เกิดความสงบ แม้ปัญญาก็เป็นเครื่องนำมาพิจจารนาให้เข้าใจในการรักษาศีลอย่างอย่างถูกต้อง ไม่เป็นการรักษาแบบยึดมั่นในศีลพรต ในศาสนาพุทธจึงสอนเราให้เจริญ ศีล สมาธิ ปัญญา ไปพร้อมๆกัน ก็ขอฝากไว้
สุดท้ายนี้ก็หวังว่าจะมีคนที่สามารถพิจจารนาเข้าใจหลักปฏิบัติและนำไปเสริมในการปฏิบัติที่ตนทำอยู่ให้เจริญก้าวหน้าต่อไป
ในการปฏิบัติ จงถามตัวเองว่าเรามองเห็นทางปฏิบัติได้เป็นเส้นทางหรือยัง คือรู้ว่าเราเริ่มจากจุดนี้ และเดินมาถึงจึดนี้ แล้วต้องเดินไปต่ออีกตามทางนี้ ถ้าคิดได้อย่างนี้ก็เรียกได้ว่าเราทำชีวิตให้มีทางเดินและเป้าหมายที่เหลือก็เดินทางด้วยการทำปัจจุบันให้ดีที่สุด จิตเราจะเปิดโล่งและไม่ทึบหนทางเดิน คนที่ทำร้านตนเองและคนอื่นหรือแม้ฆ่าคนอื่นหรือฆ่าตัวตาย เพราะคนเหล่านี้ไม่มีทางเดินและจุดหมายให้กับตนเอง เมื่อเจอปัญหาจึงมืดมนต์และเจอทางตันแห่งความคิด ...เราล่ะเป็นอย่างนั้นใหม?
สาธุๆๆๆ...
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น